Hoe belangrijk is het prijskaartje?

Ik twitterde deze week al eerder over de protesten van het Amerikaanse Center for Consumer Freedom tegen het voorstel van de Obesity Society een frisdranktaks in te voeren. In Nederland is ook al eerder over een vettaks gesproken, totdat minister Klink de plannen hiervoor in juli van tafel veegde.

Naar het schijnt wordt in sommige Amerikaanse staten al een dollarcent belasting op blikjes frisdrank geheven, maar zou een klein bedrag als 1 dollarcent het Amerikaanse volk echt op andere gedachten brengen om dan toch maar voor een glaasje water te kiezen? Ik betwijfel het. Toen ik jaren geleden nog rookte, zorgden de jaarlijkse kleine accijnsverhoging er ook niet voor dat ik definitief de sigaret doofde. En ik vraag me zelfs af of een grote prijsstijging van bijvoorbeeld ineens een knaak (jaja, wie kent de goeie ouwe knaak nog?) een verschil zou hebben gemaakt. Ik zou eerder een boterham minder hebben gegeten dan een sigaret minder hebben gerookt en wellicht is die vergelijking ook door te trekken naar ongezonde voeding:hoe meer ongezonde voeding kost, hoe minder gezonde voeding er wordt verkocht? Als de fles Coca-cola meer gaat kosten, wordt er dan wellicht bezuinigd op de appels om de frisdrank toch maar te kunnen bekostigen?

Klink zag onvoldoende grond om gezonde voeding goedkoper te gaan maken, maar juist daarmee gaat nu in Amsterdamse achterstandswijken worden geëxperimenteerd. Hoewel ik het een te prijzen initiatief vind (jammer dat het niet bij mijn buurtsuper is, ik heb wel oren naar een bakje frambozen voor een euro!), vraag ik me af in hoeverre het succesvol zal zijn. Het prijskaartje bepaalt tenslotte maar een deel van de waarde van het product: groente en fruit zijn bewerkelijke producten in de zin dat je ze vaak moet snijden, schillen of koken en dat maakt die producten dus 'duur' in de zin dat je er meer moeite voor moet doen om ze te eten. En rond ongezonde producten als Coca-cola, Mars en Pringles zijn vaak hele belevingen gebouwd, die status verbinden aan het consumeren en gezien worden met dergelijke producten en dat maakt ze dan weer relatief goedkoper. Dus in hoeverre het prijskaartje echt een grote rol speelt?

Persoonlijk vind ik de prijzen van groente en fruit nog wel meevallen. Ik denk dat het uiteindelijk toch neerkomt op keuzes: als je een euro hebt, kun je een zak chips kopen (en als je Lays Light neemt, kun je jezelf nog troosten met de illussie dat je in ieder geval chips eet, die in 2004 was genomineerd voor de Jaarprijs Goede Voeding) maar ook een paar appels. In het meest gunstige geval koopt men als die appel goedkoper wordt, misschien naast die zak chips, ook een paar appels, maar of dat de bedoeling is van het project?

De test, die volgend jaar van start gaat, zal het uitwijzen.